μπάμιας συνέχεια

Και τα μυαλά στις μπάμιες!

Διαφημίσεις, τραγούδια, τηλεοπτικές σειρές, τύπος, σινεμά...Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας τείνουν πολλές φορές να αναπαράγουν τα σεξιστικά στερεότυπα της εποχής μας. Ωστόσο κάποια από αυτά αναπαράγουν σεξιστικά πρότυπα άλλων εποχών που θα έπρεπε να είναι ξεπερασμένα. Και φαίνονται αστεία.. δεν είναι όμως ούτε ξεπερασμένα ούτε και αστεία...Η πρόσφατη διαφήμιση του Γερμανού, με τις περιβόητες μπάμιες, είναι μια από τις χιλιάδες διαφημίσεις που αναπαράγουν το πρότυπο της γυναίκας νοικοκυράς. Η ελκυστική σύζυγος είναι το συμπλήρωμα του άνδρα-κουβαλητή κυρίαρχο αρσενικό, τον οποίο οφείλει να περιποιείται η γυναίκα Αυτός ο άνδρας, ως “κουβαλητής”, έχει κάποιες “απαιτήσεις”, όπως το συμπλήρωμά του να μαγειρεύει το φαγητό που θέλει, αλλά έχει και μια φαντασίωση...Το συμπλήρωμά του να είναι χρηστικό και αναλώσιμο, σαν το κινητό του ας πούμε! Έτσι, ο άντρας αυτός επιθυμεί να μπορεί να “επιστρέψει” την σύζυγο κακή μαγείρισσα, ή γιατί όχι, να την διώξει με τις κλωτσιές αν του μαγειρεύει συνεχώς μπάμιες, όπως πολύ έυστοχα ( μας έβγαλε το μάτι), συμπλήρωσε σε άρθρο του στα Νέα γνωστός συγγραφέας.

Η σύγχρονη διαφήμιση προβάλλει πολλά πρότυπα γυναίκας έτσι που να περιλαμβάνει όλο το φάσμα του γυναικείου πληθυσμού. Βέβαια σε αυτό το φάσμα δεν συναντάμε συχνά γυναίκες μετανάστριες. (Μόνο σ ‘ εκείνη τη διαφήμιση γνωστής σοκολάτας, με τη μαύρη κυρία από το Τζιμπουτί, όπου το περιεχόμενο της διαφήμισης ήταν ρατσιστικό αλλά και τότε βέβαια το ρατσιστικό περιεχόμενο είχε ντυθεί με το χιουμοριστικό μανδύα). Το πρότυπο της μοντέρνας νοικοκυράς που βρίσκει την ευτυχία μέσα σε μία ακριβή και πεντακάθαρη κουζίνα, εξοπλισμένη με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας για να μη χάνει πολύτιμο χρόνο από την επιτέλεση του ρόλου της μητέρας και της εργαζόμενης. Βέβαια η γυναίκα αυτή συνήθως είναι νέα και ελκυστική και παρουσιάζεται ως αντικείμενο στα χέρια και τη βούληση του άνδρα κυρίαρχου. Η συγκεκριμένη λοιπόν διαφήμιση αναπαράγει με συνέπεια το κλασικό στερεότυπο της έμφυλης εξουσιαστικής σχέσης σε μια πατριαρχική κοινωνία. Ο άνδρας είναι το αφεντικό, ο οποίος εκτός του ότι την επιστρέφει λέει στη μητέρα της και πόσο του κόστισε, προκειμένου να του τα ξεπληρώσει. Άρα η γυναίκα παρουσιάζεται διπλά υποταγμένη, διπλά ετεροκαθορισμένη. Από τη μια ανήκει στην οικογένειά της, η οποία με το γάμο την παραδίδει στο σύζυγο και ο οποίος αν δεν του κάνει το φαγητό που λαχτάρησε την επιστρέφει πίσω.

Με αυτόν τον τρόπο η γυναίκα επιβεβαιώνει το ρόλο του ασθενούς φύλου, καθώς παραμένει αμίλητη και σαστισμένη ανάμεσα στη μαμά και στο σύζυγο. Αυτό δεν μας προκαλεί εντύπωση καθώς η γυναικεία εικόνα στα ΜΜΕ και στη διαφήμιση συχνά προβάλλεται ως εικόνα υποταγής, σιωπής και παθητικότητας. Τα μηνύματα γυναικείας παθητικότητας και υποταγής μπορούν να εκφραστούν με τη στάση του γυναικείου σώματος, την έκφραση του προσώπου, τη θέση της γυναίκας στο χώρο σε σχέση με τον άνδρα που πιθανά συμμετέχει σε μια διαφήμιση. Όλες αυτές οι διεργασίες παρουσιάζουν το γυναικείο σώμα ως προβολή της επιθυμίας του άλλου, και επομένως το αντικειμενοποιούν, στερώντας απο τη γυναίκα την ανθρώπινη υπόστασή της. Η αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος είναι μια διαδικασία η οποία καθεαυτή αναπαράγει και επιτελεί την βίαιη έμφυλη συμπεριφορά.

Η διαφήμιση αποτελεί ένα παντοδύναμο εργαλείο γιατί έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει το υποσυνείδητο ανθρώπων με μια μόνο εικόνα. Οι διαφημίσεις κατακλύζουν τη ζωή μας. Βρίσκονται παντού. Στην τηλεόραση, στα έντυπα, στο δρόμο, στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Κι ενώ πιστεύουμε ότι αν αγνοήσουμε τα μηνύματα που εκπέμπουν μένουμε ανεπηρέαστες, στην πραγματικότητα αυτά τα μηνύματα μέσα από την εικόνα επιδρούν καθοριστικά στις σκέψεις μας, στις επιλογές μας αλλά και στις συμπεριφορές μας. Πολλές φορές οι διαφημίσεις αναπαράγουν τα στερέοτυπα του διπόλου αρσενικό-θηλυκό και πολλές φορές αγνοούνται. Ωστοσο κάποιες φορές, μέσα σε όλη αυτή την καταιγίδα κάποιες/οι αντιδρούν. Αυτή ήταν μια απο αυτές τις φορές. Ενώ όμως η πλειοψηφία των διανοούμενων και των δημοσιογράφων δεν έχει ξοδέψει ούτε τρεις γραμμές για να εκφράσει κάποια δυσφορία για αυτά, βρέθηκαν αρκετοί απο αυτούς σε εφημερίδες, ραδιόφωνα, freepress και άλλα συναφή ενάντια σε κάποιες απλές κινήσεις διαμαρτυρίας. Αναπαράγοντας μάλιστα την ίδια υπεκφυγή, ότι τώρα πρέπει να ασχοληθούμε με πιο σημαντικά, όπως η ανεργία και το μνημόνιο, ότι οι αντιδράσεις είναι υπερβολικές, ότι τώρα όλα αυτά απλά δεν αφορούν την ελληνική κοινωνία.

O σεξισμός και η έμφυλη καταπίεση είναι προβλήματα πολυδιάστατα στην περίφημη ελληνική κοινωνία, με βίαιες συνέπειες. Στην Ελλάδα των 50 δολοφονημένων γυναικών το χρόνο από τους συντρόφους τους, των 4000 βιασμών το χρόνο, των έμφυλων διακρίσεων σε εργασία και εκπαιδευση, το να χαρακτηρίζεις θέματα αυτού του τύπου ασήμαντα, δεν είναι αστείο, είναι επικίνδυνο. Οπότε να απαγορευτεί η διαφήμιση από το ΕΣΡ; Είναι το ίδιο που κόβει διαρκώς απο σειρές σκηνές με ομοφυλόφιλα φιλιά. Η αντίδραση όμως των κοινωνικών ομάδων που θίγονται είναι αυτονόητη και αναγκαία. Μέσα από την αμφισβήτηση και των κυρίαρχων προτύπων αναδύεται το ελεύθερο άτομο. Η ελευθερία του λόγου, για την οποία τόσο πολύ κόπτονται οι υπερασπιστές της εν λόγω διαφήμισης, ή θα είναι καθολική ή δεν θα είναι. Όπως και η κοινωνική απελευθέρωση βαδίζει μέσα και από την σεξουαλική απελευθέρωση και των αποδέσμευση απο δομές και καταπιεστικές ταυτότητες.

Losotras Ομάδα Αποδόμησης Φύλου

(απο βαβυλωνια)

Watch live streaming video from ecogreenstv at livestream.com