Έμφυλη βία: αφορά μας ούλλες τζιαι ούλλους

Με τούντο θέμα εκαταπιάστηκα ξανά σε τούντο μπλογκ, δαμέ τζιαι δαμέ. Το πρόσφατο περιστατικό δολοφονίας μιας γυναίκας τζιαι της κόρης της τζιαι κυρίως η προσέγγισή του τόσο που τα ΜΜΕ όσο τζιαι που την κοινωνία διούν μου την αφορμή να ξανα-ασχοληθώ.

Τα ΜΜΕ έσπευσαν να μιλήσουν για ένα «αποτρόπαιο έγκλημα» καταδικάζοντάς το. Τα ίδια αυτά ΜΜΕ καθημερινά μέσα που τα άρθρα τους, τις στήλες, τις εκπομπές, τα δελτία ειδήσεών τους τζιαι τις διαφημίσεις τους προβάλλουν γυναικεία πρότυπα, σεξιστικά στερεότυπα, ετεροκανονιστικά μοντέλα τζιαι κάθε είδους πατριαρχικές λογικές. Τα ίδια τούτα ΜΜΕ, τα ίδια που χρόνια τώρα σε καθημερινή βάση υποτιμούν τις γυναίκες, τις καλουπώνουν, τις χλευάζουν τζιαι τις στερεοτυπούν, προωθώντας άμεσα τζιαι έμμεσα τις διακρίσεις εναντίων γυναικών, ακόμα τζιαι τη βία εναντίων γυναικών, έρκουνται τωρά να εκφράσουν τον αποτροπιασμό τους για τα ωμά αποτελέσματα των νοοτροπιών που τα ίδια καλλιεργούν χρόνια τώρα. 

Η δε αστυνομία μέσω του εκπροσώπου τύπου της δηλώνει τον «συγκλονισμό» της σε σχέση με τις εν λόγω δολοφονίες τζιαι διαβεβαιώνει μας για τον “άψογο” τρόπο με τον οποίο χειρίζεται την υπόθεση προκειμένου να αποδοθεί “δικαιοσύνη”… 

Παράλληλα, η αστυνομία τζιαι τα ΜΜΕ ενημερώνουν μας ότι τόσο η γυναίκα όσο και η κόρη της υφίσταντο συστηματικά βία (σωματική, φραστική τζιαι ψυχική) που τον άντρα που εσυνελήφθηκε ως ύποπτος για το φόνο τους. Μάλιστα πληροφορούν μας ότι πρόσφατα η γυναίκα νοσηλεύθηκε σε ιδιωτικό νοσοκομείο ως αποτέλεσμα βαριάς κακοποίησής της που τον συμβίο της. Δαμέ ακριβώς τίθενται κάποια σοβαρότατα ερωτήματα για το ρόλο των υπηρεσιών τζιαι του κράτους σε τούντην υπόθεση, αλλά τζιαι στα θέματα έμφυλης βίας γενικόττερα.

Εφόσον κατά γενική ομολογία ήταν γνωστό ότι η γυναίκα υφίστατο βία που τον συμβίο της σε πολλαπλά επίπεδα, πού ήταν οι διάφορες υπηρεσίες να τη στηρίξουν τζιαι να την προστατεύσουν, τόσο την ίδια όσο τζιαι την κόρη της, η οποία υφίστατο τουλάχιστο ψυχική βία ως μάρτυρας στην κακοποίηση της μητέρας της? Εφόσον η γυναίκα είχε νοσηλευθεί σε νοσοκομείο ως αποτέλεσμα βαριάς κακοποίησής της που τον συμβίο της, τι έκαναν οι διάφορες αρχές και υπηρεσίες για να αποτρέψουν αυτό που τελικά έγινε? Που την εμπειρία μου σε υποθέσεις βίας, γνωρίζω ότι όταν ένα άτομο παρουσιαστεί σε νοσοκομείο με σημάδια κακοποίησης, τότε το προσωπικό υποχρεούται να ενημερώσει σχετικά την αστυνομία κι αυτή με τη σειρά της τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. Τι έγινε σε τούντην περίπτωση? Γιατί μαθαίνουμε για το ιστορικό βίας, αλλά όι για την εμπλοκή των αρχών τζιαι υπηρεσιών σε αυτή τη βία? Με τη βία του ίδιου του κράτους τι εννα γίνει? Γιατί η απραξία σε τέθκοιες υποθέσεις συνιστά με τη σειρά της επίσης βία!

Τούτα εν ερωτήματα, τα οποία εν είδα να τίθενται πουθενά, ούτε που τις διάφορες αρχές τζιαι υπηρεσίες, ούτε που τα ΜΜΕ που τα αποσιωπούν μάλλον σκόπιμα, αφού αν τεθούν, ξεμπροστιάζουν τόσο την υποκρισία τζιαι τις ευθύνες της κοινωνίας μας τζιαι των πατριαρχικών δομών στις οποίες στηρίζεται τζιαι τις οποίες στηρίζει, όσο τζιαι τη βία του ίδιου του κράτους.

Τζιαι η βία συνεχίζεται… Που τα ΜΜΕ τωρά, τα οποία πασκίζοντας να προσφέρουν στο κοινό τους αυτό που επιζητά ως καλά εκπαιδευμένοι/ες θεατές (θέαμα, βία, αίμα, προσωπικές στιγμές, πικάντικες λεπτομέρειες) θυματοποιούν ξανά τόσο τη γυναίκα όσο και την κόρη της κι ενώ είναι ήδη νεκρές ως αποτέλεσμα όλων των πιο πάνω. Εν ενδιαφέρων να δούμε τους τίτλους σχετικών δημοσιευμάτων:

· «Η παθολογική ζήλια φαίνεται να ήταν η αιτία του τριπλού φονικού στην Πάφο.» 

· «Η ζήλια τον έκανε να σκοτώσει έγκυο γυναίκα και το 3χρονο κοριτσάκι της!»

· «Έγκλημα πάθους ή προσωπικών κινήτρων εξετάζει αρχικά η Αστυνομία.»

Ενώ τα ΜΜΕ όπως είπαμε πιο πάνω έσπευσαν να δικάσουν τζιαι να καταδικάσουν τις δολοφονίες, τέθκοιοι τίτλοι φαίνονται να μεταθέτουν την ευθύνη εκείνου που φαίνεται να τις σκότωσε τζιαι να την μεταφέρουν στην «παθολογική ζήλια» του, η οποία περιγράφεται ως η «αιτία», αυτό που τον «έκανε» να τις σκοτώσει. Ούτε λόγος για την έμφυλη διάσταση της βίας στα πλαίσια της πατριαρχικής κοινωνίας στην οποία ζούμε. Ούτε νύξη για τις πατριαρχικές δομές που καλλιεργούν τζιαι προωθούν τον σεξισμό, ο οποίος έσσιει ως αποτέλεσμα τη βία εναντίων γυναικών. Όι, «αιτία» ήταν η «παθολογική ζήλεια» του υπόπτου που «τον έκανε» να τις σκοτώσει. Έτσι, τόσο ο θύτης όσο τζιαι η κοινωνία που τον διέπλασε ξεφορτώνονται τις ευθύνες τους. Πόσο βολικό, αλήθκεια! Εν γεγονός όμως ότι ένα «έγκλημα πάθους» πουλά παραπάνω τζιαι εν πιο ακίνδυνο που το θέμα της έμφυλης βίας, το οποίο αν το ανοίξουμε εννα μας κάψει ούλλους.

· «Οικογενειακή τραγωδία στη Πάφο της Κύπρου. Νεκρή 24χρονη έγκυος και το 3χρονο κοριτσάκι της»

Ακόμα ένας τίτλος (τζιαι ένα δημοσίευμα που τον ακολουθεί) που αφαιρεί τις ευθύνες τόσο του θύτη όσο τζιαι της κοινωνίας που τον διέπλασε. Με την αναγωγή της βίας σε «τραγωδία», οι όποιες ευθύνες απαλείφονται τζιαι το συμβάν μετατοπίζεται στη σφαίρα του μεταφυσικού. Πολλά συνηθισμένη ρητορική μέθοδος, η οποία απλά αποσιωπεί τις ευθύνες που τζείνους που τους βαραίνουν!

· «Έπνιξε το κοριτσάκι με τα χέρια του»

Ο πιο πάνω τίτλος, όπως τζιαι οι λεπτομερείς περιγραφές σε σχέση με τον τρόπο των δολοφονιών τζιαι την κατάσταση των πτωμάτων δημιουργεί αχρείαστες εικόνες στο κοινό μετατρέποντας τις δολοφονίες σε θέαμα, κάτι που αφαιρεί τις πολιτικές διαστάσεις του θέματος τζιαι υποβιβάζει το σε προϊόν προς κατανάλωση.

Την ίδια επίδραση έσσιει τζιαι το γεγονός ότι ούλλα τα σχετικά δημοσιεύματα εισέρχονται σε λεπτομέρειες σε σχέση με την προσωπική τζιαι οικογενειακή κατάσταση της γυναίκας. Γίνουνται εκτενείς αναφορές στο προηγούμενο διαζύγιό της τζιαι στον πρώην σύζυγό της, μετατρέποντας την υπόθεση σε κουτσομπολίστικο αντικείμενο. Ή μήπως τούτο έσσιει προεκτάσεις σε σχέση με το «ήθος» της γυναίκας τζιαι άρα ρίχνοντάς της έμμεσα ευθύνες για την ίδια τη δολοφονία της?

Παράλληλα, ούλλα τα δημοσιεύματα όι μόνο αναφέρουν την υπηκοότητα της γυναίκας, αλλά αναφέρονται σε αυτή τη γυναίκα ως «η Μολδαβή». Τζιαι ενώ η υπηκοότητα της γυναίκας υπερτονίζεται, πουθενά δεν γίνεται οποιαδήποτε νύξη στην ευαλωσιμότητά της ως μετανάστρια γυναίκα. Μήπως τούτο εν μια προσπάθεια να καθησυχαστούν οι Κύπριες γυναίκες ότι «τέτοια» συμβαίνουν μόνο σε «άλλες»? Μια έμμεση προσπάθεια επίρριψης ευθυνών στο ίδιο το θύμα – αφού το να τονίζεις την υπηκοότητα του θύματος σε μιαν έντονα ρατσιστική κοινωνία όπως αυτή της Κύπρου έσσιει προεκτάσεις σε σχέση με το «ποιόν», το «ήθος» του θύματος (δυστυχώς η κοινή αντίληψη στην κυπριακή ρατσιστική κοινωνία εν ότι «θέλουν τα “τούτες”»)?

Ύστερα, υπάρχει μια εστίαση στη μικρή ηλικία του παιδιού και στο γεγονός ότι η γυναίκα ήταν έγκυος. Σημαντικά γεγονότα τζιαι τα δύο, αλλά η εστίαση σε αυτά υποδεικνύει μιαν έλλειψη ευαισθησίας στη δολοφονία μιας γυναίκας. Πρόκειται για έναν υπαινιγμό ότι αν επρόκειτο μόνο για τη δολοφονία μιας γυναίκας εν θα ήταν τόσο σοβαρό το ζήτημα. Τζιαι κάπως έτσι αναιρείται ξανά η έμφυλη διάσταση του θέματος. Παράλληλα, τούτη η εστίαση επικαλείται τα συναισθήματα του κοινού, το οποίο πάντα εν πιο ευαίσθητο όσον αφορά μικρά παιδιά (όσο πιο μικρά τόσο πιο ευαίσθητο). Μια ευαισθησία που έννεν κατανάγκη κακή, αλλά στην προκειμένη περίπτωση προϋποθέτει την ακύρωση της βίας ενάντια στη γυναίκα. Η δολοφονία της ίδιας της γυναίκας (της μετανάστριας γυναίκας) μοιάζει ασήμαντη μπροστά στη δολοφονία του μικρού παιδιού της ή είναι σημαντική μόνο σε σχέση με την ιδιότητά της ως μητέρα κι ως εγκυμονούσα (επειδή ακριβώς έφερε ακόμα ένα παιδί).

Τζιαι τούτα ούλλα δημοσιεύονται μαζί με φωτογραφίες που προσωπικές στιγμές της γυναίκας τζιαι της κόρης της. Διερωτώμαι, σε τι εξυπηρετούν άραγε οι δημοσιεύσεις τούντων φωτογραφιών? Τι άλλο σκοπό μπορεί να έσσιει μια τέθκοια εισβολή στην προσωπική ζωή των θυμάτων πέρα που την τέρψη του φιλοθεάμονος κοινού τζιαι την επίκληση των φιλάνθρωπων συναισθημάτων του?

Το φαντασιακό του άμοιρου, αγνού κι αθώου θύματος που προωθείται μέσα που τα ΜΜΕ επικαλείται τα λαϊκά φιλάνθρωπα συναισθήματα. Το πρόβλημα ομως εν ότι στην Κύπρο λείπει μας η πολιτική ανάλυση τζιαι αντίληψη της έμφυλης βίας. Εν γεγονός ότι η βία, αυτοί που την ασκούν, αλλά κι αυτές που την υφίστανται, έχουν και φύλο και τάξη και ηλικία και εθνοτική καταγωγή, είτε θέλουμε να το παραδεκτούμε είτε όχι. Δυστυχώς, μέσα που τέθκοιες αφηγήσεις η έμφυλη διάσταση της βίας αποσιωπάται τζιαι περιοριζόμαστε στη φιλανθρωπία που εν πιο εύκολη τζιαι κυρίως πιο ακίνδυνη… Ως πότε???